सांग रे माणसा, मी वागू तरी कसा?

ऊन तापलय,
सूर्य राग व्यक्त करतो आहे,
तरी पण माझ्यामुळे,
सावलीत तू लपतो आहे,
ही चूक तुझीच,
पण सहन मी करतो आहे,
तू केलेली वृक्षतोड,
हफ्त्याहफ्त्याने भरतो आहे.

तरी पण मला संपविण्याचा,
घेतला आहेस तू वसा,
सांग रे माणसा, मी वागू तरी कसा?

तुझाच हट्ट,
इथे इमारतच हवी,
तिथे रस्ता
आणि तिथे घरच बांधावी,
तूच नेता,
तूच डॉक्टर, इंजिनीयर भावी,
माझं अस्तित्व,
फक्त राहिलंय गावी.

माझी झाड, फुल, पानं,
रडू लागलीत ढसाढसा,
सांग रे माणसा, मी वागू तरी कसा?

झाडे लावली,
पण माझी जमीन पाण्यावाचून मरते आहे,
या परिणामांचे,
तुम्हीच सारे कर्ते करविते आहे,
आजची कथा,
तीच उद्याची व्यथा ठरते आहे,
माझी नदी,
तुझ्याच पापाचं व्याज भरते आहे.

तुझ्या या वागण्यामुळे,
मी जगतोय कसा बसा,
सांग रे माणसा, मी वागू तरी कसा?

तुझंच विश्व,
त्यात रममाण झालास तू,
माझ्या सान्निध्याचा,
सुंदर क्षण विसरून गेलास तू,
मला (निसर्गाला) सोडून,
माझं अस्तित्व मोडून पुढे गेलास तू,
या वैज्ञानिक जगात,
खरंच प्रगत झालास तू?

मला वाचवा, मला वाचवा असं म्हणून,
आता बसलाय माझा घसा,
सांग रे माणसा, मी वागू तरी कसा?

अतिवृष्टी, अनावृष्टी, वादळ, भूकंप,
या रूपाने मीच तुझ्यावर रागावतो आहे,
निसर्गाचा कोप,
असं म्हणून तू चुकीची समजूत करून घेतो आहे,
तू मला,
आजकाल परक्या सारखं वागवतो आहे,
माझी तहान,
तुझ्यासाठी मी थेंबाथेंबाने भागवतो आहे.

विसरलास तू आपला ससा (सर्व प्राणी),
कापूस पिंजून ठेवलाय जसा,
सांग रे माणसा, मी वागू तरी कसा?

मी ठरवलंय,
आता शिकवायचाय तुला धडा,
भरलाय आता,
तुझ्या पापाचा घडा,
असं ठरवतो नेहमी,
पण वाटत माझाच भाग तू,
तुझ्याशी कसला रे लढा,
कधी तरी शिकशीलच की,
तू या निसर्गाचा धडा, या निसर्गाचा धडा.

कधी न कधी तुझ्या मनात,
माझ्या सुंदर अस्तित्वाचा उमटवीनच मी ठसा,
सांग रे माणसा, मी वागू तरी कसा?
सांग रे माणसा, मी वागू तरी कसा?

- डॉ. संदीप सोमेश्वर टोंगळे.